De berk als boom van de maand augustus. Een vriendelijke boom, symbool van fijnheid en bekoorlijkheid. Zij wordt ook wel Lady van het Woud genoemd of de Witte Vrouw met de groene sluier.
De berk - familienaam: betula
Tekst en foto's: Nelleke van der Luit
De bomen van het geslacht Betula komen verspreid voor over het noordelijk halfrond: ze zijn uiterst winterhard. Ze zijn de enige boomsoorten die van nature voorkomen op Groenland en IJsland en echte pioniersplanten.
De mannelijke bloeiwijze van berken heeft gele, hangende rupsvormige katjes, die reeds voor de winter aanwezig zijn. De staande vrouwelijke bloeiwijzen onder aan de mannelijke bloeiwijzen zijn met knopschubben omgeven.
De vrucht is een klein dubbelgevleugeld nootje. Berken hebben voor en bij het uitkomen van het blad een zeer sterke sapstroming en kunnen daarom alleen in de herfst en winter gesnoeid worden.
VLAARDINGEN
De berken op de foto’s zijn genomen in Het Hof - vlak bij het bruggetje (zomer), het parkje bij De Wetering en voor mijn huis (winter).
Berken zijn mooie sierlijke bomen, met heel fragiele taktekeningen.
Vooral in de winter komt dat mooi uit.
De kale takken tegen een helblauwe lucht, je kunt er van genieten.
Deze winter hadden we het geluk dat bij windstil weer de sneeuw op de takken bleven zitten, een sprookje.
In het voorjaar geven de katjes veel rommel. Het is ook daarom dat veel mensen klagen over berken voor hun huis. Ook veroorzaken de katjes last bij mensen met allergie.
Wat betreft de rommel: het uitvallen van de katjes duurt 1 á 2 weken, dus éénmaal per dag even vegen. Tegen de allergie is minder iets te doen, maar.... de berk voor je huis kappen (of in de straat) heeft geen zin. De wind waait het stof over heel de stad. Het is vervelend, maar
in het voorjaar zijn er nog veel meer stoffen die allergie oproepen.
Je kunt niet alles objecten die dit veroorzaken weg halen. Dus de berken toch maar laten staan.
Voor mijn huis staat een prachtige berk: ik moet vegen want Ed is allergisch. Toch willen we de berk voor geen goud kwijt.
In de zomer filtert hij de zon, waardoor onze kamer heerlijk koel blijft.
Lang leve de Berk!!
Sagen & Mythen
De berk was een mysterieuze en een heilige boom van de Noorse volkeren. De geest van de berk was een rijpe vrouw die af en toe vanuit de wortels verscheen. Als een mens van haar melk dronk vertienvoudigde zijn/haar kracht.
Bij de Finnen zat de wereldgeest als adelaar op de berk.
Voor de Germanen was de berk de boom der wijsheid. Zij kenden aan bladeren, twijgen en sap magische en geneeskrachtige eigenschappen toe. Zij geloofden dat berken de aardse behuizing vormden van de godin Freya.
Bij de Kelten is de berk gewijd aan Bergha of Brigit, godin van het onderricht in de dichtkunst, waarzeggen, geneeskunst en smeedwerk. De heilige Bridget van Kildare was de godin van de wedergeboorte. Op 1 februari wordt in Ierland nog steeds het feest van de Heilige Bridget gevierd.
Een oud Fins liedje beschrijft hoe berken klagen en wenen omdat kinderen elke lente opnieuw hun stammen openrijten en uit hun buiken de levenssappen roven, dat de herders uit hun witte gordel korven maken, de meisjes hun takken afsnijden om er bezems van te maken.
Bonifatius noemde de berk een duivelse boom omdat hij hoopte daarmee de heidense gebruiken uit te roeien.
Info uit o.a. Wikepedia