Komkommertijd! Een komkommerboom zou leuk zijn... maar die bestaat niet. Anders dan anders een aantal maanden geen Vlaardingse bomen. Nelleke van der Luit ging op vakantie en gaf mij, de webmaster, mandaat. Ik begin met knip- en plakwerk over boom-extremiteiten en eindig met een eigen foto van één van de oudste platanen van Kreta.
In september en oktober zullen we door anderen ingezonden vakantiefoto’s van bomen plaatsen. We deden vorige maand daarvoor een oproep.
Tot eind augustus kunt u uw bomenfoto’s opsturen.
We zullen twee inzendingen uitkiezen die dan in de maanden september en oktober op de site gezet worden. Vergeet niet uw naam, adres + telefoonnummer te vermelden.
Knip- en plakwerk internetresultaten: Anja Hoogewerff.
Bronnen zullen worden vermeld.
Oerbomen
Oudste boom - tien meter hoog Bron artikel hier
De oudste bekende boom, de Wattieza die zo'n 385 miljoen jaar geleden leefde, bereikte een hoogte van tien meter. Hij vormde de eerste bossen waar nieuwe soorten dieren- en plantenleven konden gedijen. (...)
De Wattieza leefde in een tijd dat planten begonnen het vasteland te veroveren, 140 miljoen jaar voor de dinosauriërs. Volgens de onderzoekers van het New York State Museum leek de boom op een moderne palmboom.
Oudste bomen nu van top tot teen bekend Bron artikel hier
In de Amerikaanse staat New York zijn in Gilboa een aantal boomstronken op straat te zien. Niet bijzonders, zou je denken, tot je ze wat beter bekijkt. Dan blijken het geen houten boomstronken te zijn, maar versteende exemplaren.
Voor paleontologen gaat het dan ook nog om heel bijzondere fossiele bomen: het betreft namelijk de stronken (met wortel- stelsel en al, en nog in groeipositie) van bomen uit het laat Midden- Devoon (380 - 360 miljoen jaar geleden). Daarmee zijn dit de oudst bekende bomen (die de naam Eospermatopteris hebben gekregen). Vanwege het grote aantal stronken dat binnen een relatief klein gebied gevonden wordt, spreekt men ook wel van het oudste bos op aarde. (...)
Hoe de bomen er in hun totaliteit uitzagen, kan uiteraard niet uit de stronken worden opgemaakt.
Er is in de loop van de tijd - na hun ontdekking in 1870 - druk over gespeculeerd, (...) aan het speculatieve karakter van de reconstructies is een definitief einde gekomen, omdat een min of meer compleet exemplaar is gevonden, waarbij de kroon vastzit aan de stam.
Het aangetroffen exemplaar is omstreeks 4 m hoog, en toont dat de bomen al redelijk complex waren.
Maar het meest bijzondere is toch wel dat de (bladeren van de) kroon van de boom al eerder als losse fragmenten fossiel zijn aangetroffen.
De bladeren hebben destijds de naam Wattieza gekregen.
De oudste levende boom ter wereld staat in
Zweden - 9.550 jaar
In Zweden hebben wetenschappers de oudste levende
boom ter wereld ontdekt: het is een spar, die wortel
schoot na het einde van de laatste ijstijd. Bron artikel hier
Wortelgestel van net na de ijstijd
Het stuk van de 4 m hoge spar dat boven de grond uitsteekt', de eigenlijke boom dus, is helemaal niet zo oud, maar het wortelgestel van de boom groeit al 9.550 jaar, zo heeft een team van Zweedse wetenschappers geconstateerd.
Kerstboom
De eenzame Noorse spar - van het type dat als kerstboom wordt gebruikt om Europese huiskamers mee op te luisteren - werd in 2004 ontdekt. Het is meteen de langst levende geïdentificeerde plant op deze aardbol.
De spar staat op een hoogte van 910 meter in de Zweedse Dalarna provincie.
Klonen
Zijn ongelofelijk lange levensduur heeft de boom volgens de wetenschappers voornamelijk te danken aan zijn techniek om zichzelf te klonen. De stammen van de Noorse sparren hebben een levensduur van rond de 600 jaar, maar zodra de stam afsterft, komt er een nieuwe te voorschijn uit hetzelfde wortelgestel. Op die manier heeft de boom een zeer lange levensverwachting.
(...)
Nog ouder?
Intussen gaat de zoektocht naar nóg oudere bomen verder. De nu gevonden spar zal moeilijk te kloppen zijn, maar er zijn indicaties dat sommige bestanden van de zeldzame Huon-pijnboom in Tasmanië -die ook overleeft door zich te klonen- mogelijk 10.000 jaar oud zijn. (Marc Helsen)
De oudste boom zonder zich te klonen - 4844 jr.
Een boom die ook heel lang kan leven en die het niet van
klonen moet hebben is de pijnboom (Pinus longaeva).
Bron artikel hier
De oudste waarvan de leeftijd nauwkeurig bepaald werd aan de hand van jaarringenonderzoek was in 1965 maar liefst 4844 jaar oud en was daarmee de oudste boom ter wereld waarvan de leeftijd gekend was (de boom werd omgezaagd).
Laat even doordringen hoe oud dit is: Amerika was nog niet ontdekt, er was geen christendom of islam. Rome en Athene waren nog lang niet gesticht, zelfs de piramiden in Egypte waren nog niet gebouwd toen deze boom al groeide en weer en wind trotseerde.
Hieronder een foto van ook zo’n eeuwenoude den. Ze groeien op grote hoogte in erbarmelijke omstandigheden, zodat deze taaie bomen erg traag groeien en nogal getekend door het leven zijn.
De grootste boom - volume: rond 2000 ton
Dat is de mammoetboom of Sequoiadendron giganteum.
Deze namen geven precies weer wat deze Sequoiaboom-
soort kenmerkt: hij is gigantisch. Bron artikel hier
De naam "Sequoia" is afkomstig van de Cherokee indiaan Sequoyah, die een schrift ontwikkelde voor zijn volk. De mammoetboom is in het Engels gekend als de giant sequoia, Sierra redwood, giant redwood of de Wellingtonia.
De mammoetboom komt van nature voor in een dunne strook van ongeveer 300 km lang op de westelijke hellingen van het Sierra Nevada gebergte (Californië, VS) op hoogtes van ongeveer 900 tot 2440 meter.
De Sequoiadendron giganteum is de grootste boom ter wereld in volume. De allergrootste van hen is de "General Sherman", 83 meter hoog.
Op anderhalve meter heeft hij een stamomtrek van 24,10 meter.
Zijn massa wordt geschat op 1950 à 2145 ton, zijn leeftijd op ongeveer 2000 jaar.
De breedte van zijn kroon is 33 meter, zijn eerste tak heeft hij pas op ongeveer 40 meter van de grond.
Deze boom wordt vaak “het grootste levende wezen ter wereld” genoemd.
Ook al is de General Sherman de grootste mammoetboom wat betreft volume, hij is niet de hoogste en ook niet de dikste mammoetboom.
De hoogste boom - 115,55 meter
Ook de hoogste boom ter wereld heeft een naam.
Bron artikel hier
Het is “Hyperion”, genoemd naar een Griekse mythologische figuur en een exemplaar van Sequoia sempervirens. Hij is maar liefst 115,55 meter hoog - om een idee te krijgen ervan: de domtoren in Utrecht is 112 meter).
Deze enorm hoge boom werd pas in augustus 2006 ontdekt en staat in een afgelegen gedeelte van het Redwood National Park in Californië. Hij is ‘slechts’ zo’n 600 jaar oud en nog in volle groei.
Bekijk de meting van deze boom die voor National Geographic werd gefilmd en later op YouTube werd geplaatst:
- Filmpje Achtergrondverhaal 4.40 min.
- Filmpje Meting deel 1 3.11 min.
- Filmpje Meting deel 2 3.07 min.
In juli 2006 werden overigens nog enkele andere recordbomen ontdekt: de naar de Griekse zonnegod genaamde "Helios", de hoogste boom ter wereld in juni 2006 (114,09 m), "Icarus" (113,14 m) en "Daedalus" (110,76 m).
De ontdekkingen van juli 2006 zijn erg opmerkelijk omdat deze bomen op een
helling groeien en niet midden in valleien waar het meeste water te vinden is en
waar alle vroegere hoogst gekende bomen groeien.
Dit betekent dat er misschien nog hogere, niet (als dusdanig) ontdekte bomen zijn
omdat tot deze ontdekking gewoonweg niet gezocht werd in de bossen op vallei-
hellingen.
Tot juli 2006 was de Sequoia sempervirens "The Stratosphere Giant" (foto hierboven) de hoogste boom ter wereld waarvan de hoogte nauwkeurig werd bepaald. Hij is 112,83 meter hoog (gemeten in 2004, Steve Sillett) en werd pas in augustus 2000 ontdekt (Chris Atkins) in het Humboldt Redwoods State Park, Californië, waar zich vele reuzen bevinden. Het is erg moeilijk om de grootsheid van deze bomen vast te leggen op foto. De foto hier is een kleine poging; rechts van de boom kan je een persoon opmerken die aan een klimtouw hangt (klik op de foto om te vergroten).
Hoogste boom ooit gemeten - 132,6 meter
De hoogste boom ooit gemeten was ook geen Sequoia, maar een Eucalyptus, een loofboom in Tasmanië. Bron artikel hier
Boswachter William Ferguson merkte in 1872 een bijzonder hoge Australische Eucalyptus regnans op, nabij de Watts River, Victoria, Australië. Hij was maar liefst 132,6 meter hoog, en had dan nog een afgebroken top.
Er is in die tijd ook melding gemaakt van meerdere exemplaren van 140 meter hoog in Tasmanië.
Die gegevens kunnen jammer genoeg niet meer worden nagaan: al deze bomen zijn omgezaagd. Eucalyptus regnans was en is helaas een belangrijk bouwmateriaal (tropisch hardhout) in Australië.....
Dergelijke oude waarnemingen moeten met terughoudendheid bekeken worden. Het hoogste betrouwbaar gemeten exemplaar was 114,3 meter hoog en is ook omgehakt (1884).
Zelfs nu nog gaat het ontbossen in Australië en Tasmanië voort.
De relaties tussen milieubewegingen en het staatsbedrijf Tasmania Forestry zijn op zijn minst gespannen te noemen, zeker nadat zij in 2002 de grootste Australische boom "El Grande" verbrand hebben, ook al was het per ongeluk. De boom bleek morsdood en is na hevige wind in maart 2007 ook nog eens omgewaaid.
De hoogste nog levende eucalyptussen zijn terug te vinden in Tasmanië. Het hoogste gemeten exemplaar, genaamd "Icarus Dream", is daar nu 97 meter hoog en is daarmee de hoogste loofboom op aarde.
Dikste bomen - stamdiameter ruim 9 meter
De mammoetboom is evenmin net niet de dikste (dikste mammoetboom: 8,98 meter diameter, Boole Tree).
Sommige Afrikaanse apebroodbomen (baobab, Adansonia digitata) hebben aan het eind van het regenseizoen een stamdiameter van ruim 9 meter.
Er zijn echter ook meerstammige bomen, zoals de moerrascypres (Taxodium mucronatum) waarvan de dikste, de beroemde Árbol del Tule in Mexico, een diameter heeft van 11,5 meter.
Nb. Het grootste deel van bovenstaande informatie die ik van internet haalde komt van één website. De maker daarvan verdient het dan ook dik om genoemd te worden en zeker ook
bedankt: Tim Bekaert uit België!
Ondanks de lengte van dit artikel - zonder twijfel het langste op deze site op ons verkiezingsprogramma na :-) - gebruikte ik maar een fractie van de uitgebreide informatie die daar op te vinden is. Voor geïnteresseerden dus zeker de moeite waard zijn site eens verder te bekijken.
Tot slot.... mijn Kretenzer plataan
Op vakantie in 2006 op Kreta fotografeerde ik zelf een
imposante boom in het dorp Krassi.
Pas later, terug in het appartement, las ik in een van de meegenomen reisgidsen dat ik één van de oudste platanen van het eiland op de kiek had gezet.
Als ik nu op zoek ga naar precieze gegevens merk ik dat verschillende bronnen het over verschillende feiten hebben. Is het nou één van de oudste of 'de oudste' van Kreta? Of de dikste? Of de grootste? Ergens heet hij zelfs 'de oudste plataan van Europa' te zijn.
Hoe dan ook, hij is in ieder geval meer dan 1000 jaar oud. En sowieso voor de bewoners van Krassi bijzonder genoeg om hem via een bordje aan te wijzen als natuurmonument.