Deze maand kozen wij de lindes in het hart van onze stad die in een ring rond de Grote kerk staan. De ring is echter helaas al lang verbroken: één boom sneuvelde namelijk in 1994 bij een juni-storm. Wanneer wordt er een nieuwe geplant...?

 

Lindes - rond de kerk

Door Joop van Dorp

Bezoekers aan onze goede stad vertellen ons vaak dat ze de Markt zo mooi vinden: het Stadhuis, de Grote Kerk en vooral ook de vijfentwintig lindebomen worden genoemd.

Foto: Nelleke van der Luit

Ooit was de Markt ook begraafplaats, het kerkhof, waar je na je dood rustig kon liggen. De begraafplaats bevond zich ten zuiden van de kerk. Eeuwenlang werd daar begraven, tot begin 19e eeuw. Om dat terrein mooi af te werken hebben er altijd wel bomen gestaan. Die bomen dienden ook om in de zomer de kerk te beschermen tegen de warme zonneschijn, en in de herfst en winter waren bomen goed voor wat windbreking.

In vorige eeuwen werden meestal iepen, maar ook wel linden geplant op dat soort plaatsen. Ook op de Markt. Maar de Iepenziekte openbaarde zich.
Omstreeks 1920 werden alle bomen die toen nog bij de kerk stonden omgehaald: velen waren ziek.

In 1924 of 1925 werden de huidige Lindebomen geplant. Een ovaal van 26 bomen, was het wel of geen toeval dat aantal? Of duidde dat op de 26 letters van het alfabet, letters waarmee de inhoud van de Bijbel werd geschreven en gedrukt. Want in de kerk stond en staat toch de Bijbel en de bijbelse boodschap centraal.

Helaas staan er nu maar 25 bomen.
In 1994 is er één omgewaaid tijden een juni-storm. Welke soort het is weet ik niet precies. Het kan best de Grootbladlinde zijn (Tilia platyphyllos) of de Kleinbladige Linde (Tilia parvifolia), maar er zijn heel veel kweekvormen, ze zijn moeilijk te determineren.

Als de Linden bloeien in juni ruikt het heerlijk op de Markt, later vallen de vleugeltjes met de vruchtjes uit de bomen, net voordat het blad gaat vallen.

De kring van goede wijze bomen staat gelukkig op de lijst monumentale bomen, ze zijn dus in zekere zin gelukkig beschermd.

 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DE MARK EN DE BOMEN

Door Frans Assenberg

De lindebomen rondom de Grote Kerk geven de Markt een fraai aanzien. Het aanplanten van lindebomen om een kerk zou de boze geesten verdrijven. Of dat zo is, is niet bekend.

Wel weten we dat de Markt de plaats was waar de Hollandse graaf heel lang geleden zijn kerk liet bouwen. Hiermee werd het de belangrijkste plaats in de omgeving.

Het raadhuis aan de Markt werd de vergaderplaats voor de bestuurlijke zaken en ook de sterke arm was hier gevestigd. Op prenten uit de 18e eeuw zijn al bomen waar te nemen rond de kerk. Mogelijk door de aanwezigheid van deze bomen, noemde de Vlaardingers de Markt ook wel 'Omring'.
Een andere benaming voor dit deel van de stad was: 'Kerkhof', vanwege de graven die er gedolven waren toen het begraven in de kerk niet meer kon: te vol, en het stonk!

Tegen de kerk aangebouwd was de vleeshal die de functie had van openbare slachtplaats. Dit ambacht stond onder streng toezicht van de plaatselijke overheid.

Niet alleen was er in het verleden een staatsgevangenis op de Markt, ook een weeshuis maakte onderdeel uit van deze centrale locatie in het oude Vlaardingen.

Aan de oostzijde van de Markt was een steegje genaamd 'Oude Weeshuis', wat daaraan herinnerde.

Het Geuzenmonument heeft inmiddels een vaste plaats opgeëist op de Markt en maakt onderdeel uit van de herdenking op iedere 13e maart.