De Trajectnota / MER A4 Delft-Schiedam heeft de afgelopen zes weken ter commentaar voorgelegen en Rijkswaterstaat organiseerde inspraakavonden. Op 8 juni organiseerde GroenLinks een voorlichtingsavond in Vlaardingen onder de titel "De Verkeerde Weg" - op die avond kwamen de vele nadelen van de A4 Delft-Schiedam aan de orde. Voor GroenLinks Vlaardingen is duidelijk dat de oplossing van mobiliteitsproblemen in onze regio gezocht moet worden in het zoeken naar échte alternatieven in plaats van ‘meer asfalt’, en in het beïnvloeden van het mobiliteitsgedrag van mensen. In een brief aan de minister legt Jack Tsang namens de GroenLinks-fractie met tal van argumenten uit waarom de A4 Delft-Schiedam NIET aangelegd moet worden.
Ook GroenLinks Schiedam wijst de aanleg van de A4 af.
Lees hier hun brief: Reactie GL Schiedam A4 Delft-Schiedam.doc (63.5 KB)
---------------------------------------------------------
Aan: Minister mr. C. Eurlings Inspraakpunt-Expertisecentrum Publieksparticipatie
TN/MER A4 Delft-Schiedam
Postbus 30316
2500 GH Den Haag
Betreft: Trajectnota/MER A4 Delft-Schiedam, inspraakreactie
Vlaardingen, 16 juni 2009
Geachte minister Eurlings,
Wij hebben met grote interesse kennisgenomen van de door Rijkswaterstaat gerepresenteerde plannen voor de mogelijke aanleg van de A4 Delft-Schiedam (A4 DS).
Hieronder geven wij onze reactie.
Inleiding en conclusie
De in de in de afgelopen jaren gevolgde route om te komen tot de huidige situatie, heeft het brede probleem van mobiliteit en bereikbaarheid in de zuidelijke Randstad steeds verder vernauwd. Dit heeft geresulteerd in het voorliggende rapport waarin alleen nog maar asfalt met asfalt vergeleken wordt. En zelfs deze vergelijking is helaas teruggebracht tot twee alternatieven. Ten onrechte is in een eerder stadium het zoeken naar echte alternatieven op een breder (mobiliteits)niveau afgevallen. Ook is ten onrechte de focus verschoven van het oorspronkelijke probleem (“Hoe blijft de zuidelijke Randstad bereikbaar en leefbaar”) naar het in deze rapporten gedefinieerde probleem: “De autosnelwegverbinding tussen Den Haag en Rotterdam (A13) wordt zwaar belast en kan het aangeboden autoverkeer niet op een adequate en betrouwbare manier verwerken”. Zo wordt een mobiliteitsprobleem verengd tot een keuze tussen twee plekken tussen Den Haag en Rotterdam om asfalt aan te leggen. Wij vinden dit een principieel onjuiste keuze.
Al sinds 1953 wordt er gesproken over de aanleg van een Rijksweg door Midden Delfland. Het veelal gebruikte argument dat daarom de weg er eindelijk eens moet komen wordt met de huidige Trajectnota/MER A4 Delft-Schiedam (TN/MER A4 DS) absoluut omgekeerd. De A4 is een achterhaalde oplossing voor een situatie van 50 jaar geleden. Op dit ogenblik is Midden-Delfland het laatste buffergebied in een puur stedelijke agglomeratie.
De ‘echte’ alternatieven worden helaas steeds meer voorzien van een soort stempel “dat we daar niet meer aan kunnen beginnen omdat het dan allemaal weer zolang gaat duren”.
Het is juist nu, ten tijde van een mondiale economische crisis en een mondiale milieucrisis, hèt moment om fundamenteel de koers te wijzigen en in te zetten op een integraal mobiliteitsplan. De gezondheidssituatie van de bewoners in de Stadsregio Rotterdam moet daar expliciet in aan de orde komen. Professor Wim Hafkamp, hoogleraar milieukunde aan de Erasmus Universiteit heeft aangegeven dat we onze bewoners kwijt raken. Fijn stof, de uitstoot van stikstofdioxide en kooldioxide en het lawaai zullen komende jaren groter worden ondanks de inspanningen die de gemeenten in de regio plegen. De A4 DS gaat daar zeker op termijn in negatieve zin een schepje bovenop doen. Hetgeen de cijfers in uw eigen rapport ook aangeven.. Voor de bewoners in Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam neemt hiermede hun sterftekans toe. De rapporten hierover zijn bekend.
Uw suggestie dat het in de nabije toekomst allemaal beter wordt door schone auto’s is overigens verbazingwekkend omdat de huidige regering onvoldoende rigoureus optreedt als het gaat om de schone auto’s. Bovendien laat u na om op snelle wijze de beprijzing van het wegverkeer met een spitsheffing in te voeren waardoor er ruimte zou kunnen komen voor de economisch noodzakelijke transporten.
In onze beoordeling van de TN/MER A4 DS tellen vijf belangrijke vragen:
1. Worden we er beter van als het gaat om de gezondheid en veiligheid van de bewoners van Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam?
2. Worden we er beter van als het gaat om bereikbaarheid en welzijn in de regio?
3. Worden we er beter van als het gaat om het behoud van de natuur, de cultuur historische waarde en de geluidsgarantie in het stiltegebied van MiddenDelfland?
4. Is de prijskwaliteit verhouding op orde, is het geen weggegooid geld?
5. Hoe ziet het politieke toekomstperspectief eruit?
Wij komen na lezing van de TN/MER A4 DS en beantwoording van de vijf vragen tot de conclusie: dat we er qua mobiliteit niet op vooruitgaan, dat het geld beter besteed kan worden en dat dit traject een somber politiek toekomstperspectief biedt. Kortom wij zijn op grond van het voorgaande tegen de aanleg van de A4 DS.
Wij verzoeken u nu het nog kan, manmoedig de knoop door te hakken en de A4 op basis van de huidige TN/MER A4 MD DS niet aan te leggen en u te richten op de alternatieven. Het bedrag van een miljard euro heeft u vast al gereserveerd.
Hieronder gaan wij per punt in op een aantal aspecten die onze bezwaren onderschrijven:
1. De gezondheid en veiligheid van de bewoners van Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam.
• Zelfs al zouden we voldoen aan de milieunormen (en dat doet de regio Rijnmond niet) dan nog is het niet zo dat we een gezonde situatie creëren. (uitspraak GGD Rijnmond); GroenLinks Vlaardingen streeft ernaar de astmaproblematiek te verkleinen in plaats van te vergroten! Op dit ogenblik verwijzen huisartsen in de regio astmapatiënten naar de kust. Een longarts van het Maasstadziekenhuis spreekt van een ‘ernstige situatie’ Astmatische mensen ontvluchten de stad stelt hij vast. Hoogleraar Wim Hafkamp pleit voor drastische maatregelen om de lucht in Rijnmond te verbeteren.Geluidshinder en luchtkwaliteit vormen beiden nu al een groot gezondheidsrisico en dus zeker als de A4 DS wordt aangelegd.
• Als het gaat om fijn stof worden nu in de TN/MER A4 DS alleen de cijfers van PM 10 gebruikt en niet de gegevens die er zijn van het veel gevaarlijker PM2.5*). Afgesproken in het IODS convenant is dat er een tunnel wordt aangelegd in het gebied tussen Vlaardingen en Schiedam. Bij de tunnelmonden zal een omgevallen schoorsteeneffect ontstaan. In Schiedam en Vlaardingen ontstaat dan bij de twee tunnelmonden een tweede Overschie.
• Vlaardingen en Schiedam liggen hemelsbreed op ca 1 km afstand van een van de grootse industriegebieden van Europa waardoor zowel qua uitstoot al qua veiligheid zijn de gemeenten Vlaardingen en Schiedam hierdoor al jaren overbelast zijn. Er kan niets meer bij zonder de gezondheidssituatie nog verder te belasten.
• Het nabij het Kethelplein gelegen Vlietlandziekenhuis in Schiedam heeft een regiofunctie. Bezoekers uit Vlaardingen en Maassluis kunnen na aanleg van de A4D-S niet meer direct vanaf de A20 naar en van het ziekenhuis. Dit geldt ook voor spoedeisend (ambulance) vervoer. Ook dit verkeer zal over het locale wegennet moeten worden afgewikkeld.
• In de directe omgeving van het Kethelplein wordt op de geluidskaarten van de RIVM waarden van 60 Db aangegeven. Gezondheidsschade en leerstoornissen vinden plaats bij een geluidskwaliteit van 60dB en meer. Elke extra belasting betekent voor de bewoners van Schiedam en Vlaardingen een verhoogd risico. In de Trajectnota wordt, voor zowel Variant 1a, 1b, als 1c, het traject A20 Kethelplein tot de afslag Vlaardingen niet genoemd als gesproken wordt over aanvullende mitigerende wegdektypen en geluidsschermen.Voor dit tracé geldt dat er twee rijbanen bijkomen. Zeer waarschijnlijk is sprake van een reconstructie in de zin van de wet geluidhinder en moet worden voldaan aan Afdeling 4 reconstructies van de Wet Geluidhinder. Dit betekent dat Rijkswaterstaat ook voor dit traject geluidsschermen en/of stil asfalt moet toepassen. Woningen gelegen aan of in de directe omgeving van de A20 ondervinden nu al veel hinder.
2. Bereikbaarheid en welzijn in de regio, de verkeerstechnische oplossing.
• Aanleg van de A4 lost voor de verkeersproblemen op de A13 niks op, de A13 wordt niet minder druk blijk uit de cijfers van de nota. De verkeerssituatie in Schiedam (en Vlaardingen) verslechtert daardoor omdat verkeer uit/naar Schiedam Noord meer kilometers over het locale wegennet zal moeten gaan rijden. En dat geeft meer vervuiling, lawaai, drukte en verkeersonveiligheid op de locale wegen rond het Kethelplein. Op dit aspect is zowel in het hoofdrapport als in de deelrapporten niet ingegaan. Wij zien dit als een grote omissie. In de ochtend - en avondspits zal er nog meer filevorming bij de Beneluxtunnel zijn. Als gevolg van die file zal ook de aansluiting Holy naar de A20 hinder ondervinden.
• De plannen zoals die er nu zijn maken dat de direct omwonenden zwaar in hun woongenot achteruitgaan. De waardevermindering van een groot aantal woningen is evident. Voornamelijk door de constructie van de zogenaamde landtunnel die met zijn hoogste punt 13 meter boven het maaiveld uitkomt. In het IODS convenant is overeengekomen dat de tunnel op maaiveld zal worden aangelegd. Hoe ruim kun je zoiets interpreteren?
• Kruising Tramplus. Het tracé van Tramplus, het fietspad en de verbinding voor hulpdiensten zullen de A4 op een hoogte van ca. 6 meter boven het maaiveld kruisen. Hiervoor zal een aanzienlijk zandlichaam moeten worden aangebracht over een lengte van ca. 300 meter aan weerszijden van het hart van de A4. Buiten het feit dat dit voor bewoners een visueel onaangenaam fenomeen zal zijn, brengt ook hier de aanleg bodemdaling teweeg in een kwetsbaar gebied.
• De problemen met het sluipverkeer worden als jaren beperkt met een doseerinrichting. Tegengaan van sluipverkeer is een van de doelen van de A4 . Inde praktijk gebeurt dit al.
3. Het behoud van de natuur en de geluidsgarantie in het stiltegebied.
• Rijkswaterstaat verwacht dat met het standaard ontwerp van de verdiepte ligging in Midden-Delfland wordt voldaan aan de in het IODS convenant afgesproken streefwaarde van gemiddeld 40 dB(A) op 250m. cq 500 m. afstand vanaf de weg. Hiermee zou het stiltegebied in stand kunnen blijven. Bij de recente inspraakavonden van Rijkswaterstaat bleek dat men echter creatief omgaat met het woord “gemiddeld”: zowel gemiddeld over de lengte van het Midden-Delfland gebied als gemiddeld over de dag. Dus niet alleen kan het voorkomen dat bepaalde delen van de weg een aanmerkelijk hogere geluidsbelasting zullen hebben, ook op bepaalde tijdstippen van de dag (spitsuren) zal het lawaai (ver) boven de IODS afspraken uit komen. Dit is voor GroenLinks onacceptabel omdat de werkingskracht van het stiltegebied dan uiteraard verloren gaat. De garantie van stiltegebied zou wat ons betreft de gehele dag en langs de gehele weg moeten gelden. De berekeningen bevatten teveel aannames en onzekere factoren. Wanneer de weg wordt aangelegd conform de ontwerptoelichting wordt zeer waarschijnlijk niet voldaan aan de afgesproken geluidsgarantie van het stiltegebied.
• De natuur in Midden-Delfland en het stedelijk gebied wordt aangetast door de aanleg van de A4 Delft-Schiedam. In de MER komt naar voren dat er sprake is van een (gewogen) verlies van 82 ha ecologisch waardevol gebied als de weg wordt aangelegd. Er zal een aanzienlijk areaalverlies aan waardevolle gebieden en afname van leefgebied van beschermde dieren – en plantensoorten zijn. Het verloren gaan van deze flora en fauna in dit dichtbevolkte Rijnmondgebied is een heroverweging van de plannen waard. 30 ha weidevogel- en ganzenfoerageergebied zullen verdwijnen, evenals 22 ha recreatie- en natuurgebied in de Provinciale Ecologische Hoofd Structuur. Daar waar de weg wordt aangelegd zullen de leefgebieden van bedreigde vogelsoorten als grutto, tureluur, slobeend en gele kwikstaart verdwijnen.Niet alleen zal er natuurgebied verloren gaan maar tevens vindt een aanzienlijke versnippering plaats van de natuurgebieden en recreatieve routes. Hiervan wordt slechts een deel gecompenseerd in de in IODS verband afgesproken ecologische verbinding van 100 meter breed. Compensatie van de verloren gegane natuurgebieden wordt door ons beschouwd als een second-best oplossing: het uitgangspunt zou moeten zijn dat de natuur niet in deze ernstige mate verstoord moet worden. Met de komst van de A4 verliest Vlaardingen voor een belangrijk deel de aantrekkelijkheid van zijn achtertuin.
4. De prijskwaliteit verhouding, veel geld voor een verkeerde weg.
• Indien de problematiek uitsluitend verkeerstechnisch bekeken wordt dan missen wij een brede structurele aanpak. In de nota zelf is al duidelijk dat zowel voor de A4 gekozen wordt als voor een verbrede A13/A16. Hiermede wordt de A54 als alternatief uitgesloten omdat het knooppunt Ypenburg met de aanleg van de A4 dan nog meer overbelast raakt. Om een betere verbinding te maken tussen de Haagse regio en de Rotterdamse regio en tegelijkertijd een betere verbinding tussen Amsterdam en Antwerpen moeten de verkeersstromen uit elkaar worden gehaald en worden verspreid**). Het verkeer naar Antwerpen via de A14 over de Van Brienenoordbrug, het verkeer van de Maasvlakte e.o. via de A54 en de aan te leggen Oranjetunnel en het verkeer voor Rotterdam Centrum en Zuid via de A13 en de Beneluxtunnel. De nota en alle verkeersstudies geven aan dat de in de nabije toekomst het verkeer vastloopt. Met de A4 erbij wordt dat nog erger ondermeer omdat de huidige oeververbindingen en het Kethelplein het verkeer niet kunnen verwerken. De verkeersknelpunten Kleinpolderplein, Ypenburg en Prins Clausplein en het Terbregseplein zullen in de nabije toekomst heftiger dan nu filevorming gaan veroorzaken.
• Een miljard voor een weg die niet gaat werken is buiten proporties. Het bedrag is extreem gezien het feit dat voor een aantal OV projecten en beprijzing zeer beperkte middelen aanwezig zijn. Een miljard uitgeven met meer fileproblemen, meer gezondheidsrisico’s, vernietiging van een cultuur historisch landschap en een verslechtering van de lokale verkeerssituaties in Vlaardingen en Schiedam is onverantwoord in een tijd die vraagt om een New Green Deal.
5. Het politieke toekomstperspectief
• Zowel de gemeente Schiedam als Vlaardingen hebben ondertussen beargumenteerd aangegeven tegen de aanleg van de A4 DS te zijn. Het ontwerp voldoet niet aan het IODS akkoord, is slecht voor Vlaardingen en Schiedam en haalt niet de eigen doelstellingen. Procedureel een lastige opgave. Het wordt trekken aan een dood paard. Beter is het dat paard te begraven op het zandlichaam en over te gaan tot uitvoering van de alternatieven. Zie hiervoor het GroenLinks alternatief ‘Maak de autowegen meer filevrij en verbeter de lucht – en geluidskwaliteit’
TOT SLOT
6. Het fundamentele GroenLinks alternatief: ‘ Maak de autowegen meer filevrij en verbeter de lucht- en geluidskwaliteit’***):
• Verbeter het Openbaar Vervoer kwantitatief en kwalitatief. Maak het fietsverkeer comfortabel en snel. Creëer voor het goederenvervoer meer alternatieven per trein, tram en water. Organiseer een goed mobiliteitsmanagement in samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid.
Afgelopen periodes zijn er al veel concrete voorstellen uitgewerkt, enkele voorbeelden:
- Het plan van de gemeente Schiedam: Deltaplan Duurzame Bereikbaarheid (met daarin de
snelbussen en de verlaging van de openbaar vervoer tarieven als fundamentele punten);
- Het lightrailvoorstel van de Statenfractie van GroenLinks (verbindt de Westlandlightrail in
Maasluis met de lightrail/metro Rotterdam;
- Het voorstel goederenspoorlijn Rotterdam Antwerpen (van GroenLinks Rotterdam);
- De Flitsfietspadenplan van de Fietsersbond;
- Het plan om de mogelijkheden om de fiets mee te nemen in het OV verruimen;
- De Taskforce Mobiliteitsmanagement ( binnen drie jaar 5% minder autoverkeer in de spits);
- De beprijzing inclusief de spitsheffing;
- De zorg voor de auto- en fietsparkeermogelijkheden bij de stations. (Met een laag tarief
voor OV gebruikers).
- Het voorzien van de autowegen in de regio voor zover nog nodig van winterhard begroeide
geluidswanden. Zijn we ook af van de graffiti.
- Verhoog de tram- en stadsbusfrequenties.
Alle voorbeelden geven concrete mogelijkheden aan om het wegverkeer te ontlasten en de geluids- en luchtkwaliteit te verbeteren, waardoor er geen A4 DS meer nodig is. In de trajectnota is dit alles niet of onvoldoende beoordeeld. Wij vinden dat jammer en maken daar bezwaar tegen.
Wij adviseren u dringend daar de beschikbare financiën op in te zetten en af te zien van de aanleg van de A4 Delft-Schiedam.
Hoogachtend,
namens de fractie GroenLinks Vlaardingen,
Jack Tsang.