Zaterdag 12 oktober organiseerde GroenLinks Rijnmond een fietsestafette van Rotterdam-Zuid naar Barendrecht, Pernis, Vlaardingen, Schiedam, Lansingerland en vervolgens Rotterdam waar we langs de Rotte naar het Centrum afzakten. De estafette komt voort uit de regiodagen waarop GroenLinksers uit de hele regio hebben gebrainstormd over gemeenschappelijke verkiezingsthema's en items die in de campagne een rol moeten gaan spelen.

Onder die gemeenschappelijke thema's vallen in ieder geval de luchtkwaliteit en de vele infrastructurele projecten in de regio. Aan de A4 Delft-Schiedam wordt momenteel hard gewerkt, maar daar blijft het niet bij als het aan de minister en Rijkswaterstaat ligt. Zo liggen er uitgewerkte plannen voor de aanleg van de Blankenburgtunnel ten westen van Vlaardingen en de A13/A16 aan de noordkant van Rotterdam dwars door het Lage Bergse Bos. Dit alles naast alle infrastructuur die we al hebben op dit kleine stukje dichtbevolkt Nederland.
Tijdens de estafette hebben we al deze grijze verbindingen aangedaan. Op die manier hebben we met eigen ogen kunnen zien welke gebieden op de nominatie staan van 'groen' in 'grijs' te veranderen. Met deze estafette wilde GroenLinks ook nagaan wat er aan groene verbindingen bestaat en de 'fietsbaarheid' van de regio verkennen.
Dat dit voor de meefietsende leden, bestuurders en andere belangstellenden bovendien een goede gelegenheid was de onderlinge banden aan te halen, bleek een mooie bijkomstigheid die de samenwerking en samenhang alleen maar ten goede kan komen.

Zie ook het fotoverslag.

Naast de hierboven genoemde gemeenschappelijke thema's was er nog een reden om een Rondje Rijnmond te maken: GroenLinks Rijnmond houdt zich al geruime tijd bezig met de groene verbindingen en grenzen in de regio. Tijdens de fietsestafette konden we de inventarisaties die binnen dit project gemaakt zijn toetsen aan actuele situaties ter plekke. Even dreigde het weer roet in het eten te gooien. De dagen voor de estafette waren nat en koud en dat leek zaterdag de 12e oktober ook het geval te zijn. Naarmate de dag echter dichterbij kwam werden de verwachtingen steeds beter en vrijdagmiddag kon het bericht de deur uit dat #RondjeRijnmond van start zou gaan.

totale route (72 kilometer)

1e etappe: van Rotterdam-Zuid, Barendrecht, Albrandswaard naar Pernis
Om 9:30 uur vertrokken we vanaf de Koninginnebrug in Rotterdam-Zuid naar Barendrecht. Daar wachtten de Barendrechtse GroenLinksers, samen met Statenlid Annelies van Egmond op de grens van Barendrecht en Ridderkerk, bij de plek waar het bedrijventerrein Nieuw Reijerwaard in ontwikkeling is.
Arie Kooyman (voorzitter GL-Barendrecht) gaf daar een korte toelichting. Hij legde de nadruk op de genadeslag voor de (toch al beperkte) groene buffer tussen beide gemeenten door de aanleg van het terrein. 'Ook valt te vrezen dat de verkeersdrukte van vooral vrachtvervoer enorm zal toenemen. GroenLinks Barendrecht maakt zich daarom sterk voor betere fietsvoorzieningen naar, van en op de bedrijventerreinen'.
Annelies van Egmond die het Rondje Rijnmond meefietste, omdat het voert langs een groot aantal locaties waar de provincie ook over meepraat, vulde aan 'dat de Rotterdamse haven zes jaar geleden stelde een extra locatie nodig te hebben voor distributie. Nu de wereldhandel zienderogen slinkt en ook de Rotterdamse haven dat voelt, is het afwachten of dit gebied wel voldoende bezet gaat worden. In de directe omgeving zijn nog andere terreinen gepland of half ongebruikt. Met de crisis- en herstelwet in de hand, wordt de ontwikkeling toch doorgezet'.

Annelies van Egmond (op de rug gezien) en Arie Kooyman (2e van links) geven toelichting in Barendrecht e.o.

Na het bedrijventerrein ging het naar de Zuidpolder en Buijtenland; twee belangrijke groenbuffers op het verder volledig bebouwde eiland IJsselmonde. GroenLinks Barendrecht is voortdurend alert om de Zuidpolder open en groen te houden.

Zuidpolder

Annelies van Egmond informeerde de aanwezigen over het project Buijtenland van Rhoon: 'Dit is geen natuurcompensatie voor de Tweede Maasvlakte, zoals iedereen denkt. Het is verbonden met het streven van Rotterdam de aantrekkelijkheid als internationale zakenstad te verbeteren. Door de uitbreidingen aan de zuidzijde hebben Rotterdammers nog maar weinig open landschap over. Het streven is nu al die omringende stukken groen ten noorden en ten zuiden van Rotterdam meer waarde te geven voor de stadsbewoners'.
Veel deelnemers waren verrast door de leuke weggetjes door de polder. Dat bewijst eens temeer hoe belangrijk aantrekkelijke groene verbindingen te hebben (en behouden) voor fietsers vanuit de steden naar de groene gebieden rondom. Routes die ons helpen de leuke plekjes te vinden en die helpen de barrières tussen stad en open land te slechten. Omgekeerd kunnen deze routes ook de flora en fauna in de stad kunnen versterken.
Daarbij gaat het niet om 'luxe extraatjes', maar om wezenlijke onderdelen van ruimtelijke ordening. De overgang van de dijkjes van het landelijke Rhoon naar de containers in de Beatrixhaven was een schokkende ervaring die de tegenstelling tussen stad en buitengebied, natuur en economie heel concreet maakte.

contrastrijke overgangen: A15

2e etappe: Vlaardingen en Schiedam
Bij de Beneluxtunnel werden de overgebleven fietsers opgewacht door een zeer uitgebreide delegatie van GroenLinksers uit Vlaardingen en Schiedam.

Schiedamse en Vlaardingse fietsers in startopstelling

In Vlaardingen ging het naar de Krabbeplas, waar de Blankenburgtunnel volgens de plannen van Rijkswaterstaat en het ministerie moet gaan aansluiten op de A20. Fractievoorzitter Kees Borsboom waarschuwde hier voor de gevolgen voor de leefbaarheid en het groen dat zou plaatsmaken voor grijs. Deze plannen komen niet zomaar uit de lucht vallen. Ze liggen al heel lang in een lade bij RWS. Daar wacht men geduldig op het juiste politieke moment om ze voor uitvoering voor te dragen.
En er ligt nog meer te wachten.
Hoewel verstokte voorstanders van de Blankenburgtunnel en de A4 Delft-Schiedam het bij hoog en laag zullen ontkennen, is het niet ondenkbaar dat één en ander 'logisch' leidt tot een pleidooi voor een volgende 'ontbrekende schakel' in het Zuid-Hollandse wegennet: de A24. Deze weg komt al voor in het Rijkswegenplan van 1968 en wordt in het Masterplan 'Rotterdam Vooruit' weer van stal gehaald. Dit zou de definitieve doodsteek zijn voor wat er nog over is van de Rijksbufferzone Midden-Delfland.

A24: 'logisch vervolg' op Blankenburgtunnel, A4 en A13/A16?

Gelukkig viel er, naast deze sombere constateringen, ook nog het nodige te genieten. Niet alleen werkte het weer ruimschoots mee, maar het #RondjeRijnmond voerde door de Broekpolder, het prachtige landschap ten westen van Vlaardingen, naar Schiedam.

Fietsen door de Broekpolder

Daar lag een nieuw infrastructureel project te wachten. We stopten op het fietspad waaronder de tunnel van de A4 Delft-Schiedam wordt aangelegd. John Witjes gaf hier een toelichting over de werkzaamheden en de Stichting Batavier (Stichting Bewaking Afspraken Tracébesluit/Bestuursovereenkomst A4 Delft-Schiedam) die deze werkzaamheden nauwgezet volgt.

aanleg A4 Delft-Schiedam

Sommige deelnemers waren verbaasd over de omvang van de werkzaamheden en de ingreep in het landschap op de grens tussen Vlaardingen en Delft. GroenLinks blijft zich hard maken voor de belofte dat omwonenden de weg niet zullen zien, horen of ruiken. Lees voor meer informatie ook het interview met John Witjes over het verzet tegen de A4 en het werk van de Stichting Batavier en de lessen die we eruit kunnen trekken voor de toekomst.

3e etappe: van Schiedam naar Overschie, Hillegersberg, Lansingerland en Rotterdam-C
Na de lunch bij Volkstuin Vereniging Thurlede in Schiedam, vervolgde het enigszins uitgedunde peloton de tocht langs de 'rafelranden' tussen Schiedam en Overschie. Met name in deze overgangen tussen stad en land blijkt 'verrommeling' een hardnekkig probleem. Er is letterlijk sprake van een 'niemandsland' net naast de bedrijfsterreinen waar groen radicaal afwisselt met grijs (of nog erger). Ieder plan of visie lijkt in deze gebieden te ontbreken. In Overschie sloten fietsers uit Overschie, Hillegersberg-Schiebroek en Lansingerland zich aan en voerde de route naar de A13.

Annelies van Egmond (Z-H), Gerard Berkhout (Overschie) en Arno Bonte (Rotterdam) bij de A13

Natuurlijk stond hier de verhoging van de maximumsnelheid van 80 naar 100 km/u centraal. Dit heeft geleid tot een forse toename van de luchtvervuiling. GroenLinks voert al geruime tijd actie de snelheid terug te brengen naar 80 km/u onder de noemer 'max80'.
Enkele dagen na #RondjeRijnmond werd bekend dat de milieudienst DCMR luchtvervuiling had gemeten die 2,5 keer zo hoog was als de minister ons wil doen geloven. Uit metingen van GroenLinks bleek eerder al dat de luchtvervuiling op de stadssnelweg ver boven de Europese gezondheidsnormen uitkomt. Door die hogere uitstoot van uitlaatgassen en roetdeeltjes daalt de levensverwachting volgens de onderzoekers van milieudienst DCMR van 8.500 inwoners van Overschie met 20 dagen.
De tijdwinst door de hogere snelheid over een afstand van drie kilometer bedraagt 27 seconden. 'Die paar seconden tijdswinst is de gezondheidsschade van duizenden mensen niet waard', aldus Arno Bonte. 'De minister mag de bewoners van Overschie niet langer negeren'.
Na de A13 ging het richting de Rotte en de plaats waar de geplande A13/A16 een streep door het groen rond Ommoord en het Lage Bergse Bos dreigt te trekken. Want alsof het allemaal niet genoeg is (het wordt eentonig), wil de minister langs de noordkant van Rotterdam een verbinding aanleggen tussen de A16 en de A13.
Ook hier blijkt het weer te gaan om een 'logische' oplossing voor een 'ontbrekende schakel'. Onnodig te beschrijven welke gevolgen dit heeft voor de groene buffer tussen Ommoord en de Rotte en het weinige groen in de directe omgeving van de stad. Bovendien loopt hier één van de mooiste groenblauwe verbindingen van de stad naar buiten en omgekeerd.

duidelijke taal!

Langs de oevers van de Rotte zakte #RondjeRijnmond af naar het centrum van Rotterdam.
Hoewel de Rotte Rotterdam zijn naam heeft gegeven, leidt de rivier, zodra die de stad binnenkomt een nogal kwijnend bestaan. In plaats dat het een groenblauwe ader is tussen stad en land, wurmt de Rotte zich moeizaam langs stenen kades naar het centrum van de stad om daar – niet groots en meeslepend, maar anoniem en onbenut – in de Nieuwe Maas uit te monden.
Jacques Vink van het stadsinitiatief de Groene Marathon vertelde bij de Soetendaalsekade hoe de Rotte zoveel mooier, groener en aantrekkelijker voor recreanten kan zijn en daarmee een waardevolle bijdrage zou kunnen leveren aan een aantrekkelijk, groen en leefbaar stadsklimaat én aan de benodigde groene verbindingen tussen stad en land.

Jacques Vink geeft uitleg aan de Rottekade in Noord

Daarmee bereikte #RondjeRijnmond het eindpunt in het centrum van de stad, waar de overgebleven deelnemers onder het genot van een drankje na konden praten over de opgedane ervaringen.

Eindpunt: over groene en grijze verbindingen
Het centrale thema van #RondjeRijnmond werd gevormd door de aanwezigheid van groene (of groenblauwe – er is nu eenmaal veel water in de regio) verbindingen. Daar staan 'grijze' verbindingen tegenover.
Om met het eerste te beginnen: er is gelukkig nog het nodige aangroen in de regio. Dat moeten we koesteren en in stand houden. GroenLinks vindt dat iedere inwoner in de regio langs goede, aantrekkelijke en groene regionale fietsverbindingen van de ene naar de andere stad en het buitengebied moet kunnen. GroenLinks wil daarom inzetten op die aantrekkelijke, groene verbindingen naar het buitengebied en knooppunten van groene gebieden binnen de wijken en gemeenten zelf. GroenLinks hoopt dat bewoners dan vaker de fiets pakken naar werk, winkel, school en recreatiegebied. Dat levert winst op voor de recreant, de fietsforens, het milieu en de gezondheid.

Wat betreft die 'grijze' verbindingen: 'Groen Links staat stil bij paard en wagen' stond te lezen op Twitter. In sommige kringen wordt, wie niet voor méér en nóg meer asfalt is, al snel als hopeloos 'ouderwets' terzijde geschoven.
In de visie van asfaltfundi's bestaat het wegennet namelijk niet uit wegen die er zijn, maar vooral uit wegen die 'ontbreken'; de zogenaamd 'ontbrekende schakels'. Het merkwaardige is nu dat hoeveel wegen er ook aangelegd worden, er altijd schakels blijven ontbreken.
En ongeacht de kosten moeten die 'ontbrekende schakels' aangelegd.
Doet dit niet een denken aan 'rupsje nooitgenoeg'?

GroenLinks is duidelijk: het Nederlandse wegennet is af. Er zijn hooguit nog wat knelpunten te verbeteren, maar er ontbreken geen schakels. Nieuwe wegen zijn niet nodig en niet gewenst. Dat is niet ouderwets.
Iedereen die nu nog denkt dat het mobiliteitsprobleem opgelost kan worden door de aanleg van steeds meer asfalt hobbelt hopeloos achter de feiten aan. Tot de jaren zestig van de vorige eeuw (het Rijkswegenplan uit 1968) kon deze discussie zonder gêne gevoerd worden; de bomen groeiden immers tot de hemel, er was volop ruimte en geld. Maar die tijden liggen ver achter ons en wie beweert dat dit niet zo is, spant het paard achter de wagen.
Mobiliteit op de schaal waarop deze tijd dat vraagt, is gediend bij nieuwe oplossingen en vooral creatieve benaderingen. Dit betekent niet meer van hetzelfde dat bovendien niets oplost.
Daarom vindt GroenLinks dat investeren in goede en groene fietsverbindingen in combinatie met een goed, snel, fijnmazig en comfortabel netwerk van openbaar vervoer de oplossing biedt om ons mobiel te houden. Ondertussen moet natuurlijk ook volop ingezet worden op nieuwe methoden van (thuis)werken.
Daarmee sparen we het groen dat er nog in de regio is en zorgen we voor een aantrekkelijke woon- en werkomgeving.