De bouw van een nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) in Vlaardingen is om meerdere redenen zeer belangrijk. Schoon water is natuurlijk in ons aller belang, het is een kans om de verouderde installatie te vervangen en aanzienlijke milieuvoordelen te behalen.De mogelijkheid voor natuurinclusieve bouw op het terrein kan de biodiversiteit verbeteren, terwijl het voldoen aan strengere eisen voor waterkwaliteit bijdraagt aan een gezondere leefomgeving voor mens en dier.

GroenLinks zal ook een motie indienen om natuurinclusiviteit te waarborgen en tegelijkertijd het volksbos beter bereikbaar te maken met de fiets en beter toegankelijk te maken voor voetgangers.

Het is belangrijk om de gevolgen van een AWZI af te wegen tegen het alternatief, namelijk industriële activiteiten zoals een autosloop of een fabriek. Deze kunnen potentieel veel geluids- en geuroverlast veroorzaken.

Het belangrijke besluit

De bestaande AWZI is aanzienlijk verouderd en voldoet niet langer aan moderne normen. De installatie kan de hoeveelheid afvalwater niet meer aan, ook de waterkwaliteit kan niet meer gegarandeerd worden. Dat heeft gevolgen voor Vlaardingen zelf én voor omliggende gemeenten die van dezelfde installatie afhankelijk zijn.

Het terrein en de Oekraïense wijk ‘Mrija’

De voorgestelde locatie voor deze nieuwe AWZI is het terrein naast ‘De Vergulde Hand West’, waar momenteel de tijdelijke Oekraïense wijk ‘Mrija’ is gevestigd. Hier worden nu mensen opgevangen die zijn gevlucht voor de oorlog in Oekraïne. Deze opvang blijft hier tot en met juni 2026. De bewoners zullen daarna ergens anders heen verhuizen, binnen en buiten Vlaardingen. Omdat dan ook de tijdelijke ontheffing vanuit de provincie om hier woningen te mogen plaatsen afloopt, zullen de woningen deels op andere locaties in Vlaardingen en deels elders in de regio worden neergezet. Het is belangrijk op te merken dat GroenLinks voorafgaand aan de opvang van ontheemde Oekraïners haar zorgen heeft geuit over de duur van de opvang. We hebben bepleit dat er geen termijn aan de opvang zou moeten zitten. Opvang zo lang als nodig, met de mensen in de opvang als uitgangspunt. Echter zijn er andere afspraken gemaakt met het Rijk en de Provincie. Hierdoor is het behouden van de woningen op deze locatie niet aan de orde.

Milieucategorieën en impact

Als de tijdelijke wijk weg is komen er hoe dan ook ‘industriële activiteiten’ op het terrein. De vraag is alleen: welke?

Momenteel is het terrein bestemd voor industriële activiteiten van categorie 3 en 4. Dat betekent dat er industriële bedrijven mogen komen, zoals bijvoorbeeld een autosloop, metaalproductie, autoreparatiebedrijf, farmaceutische grondstoffenfabriek en een betonfabriek. Deze bedrijfstakken hebben aanzienlijke impact op de omgeving. Van deze bedrijven kan veel geluid en zware uitstoot komen. Dit heeft gevolgen voor mensen die hier dichtbij wonen, zoals mensen uit de Westwijk. Ook heeft het invloed op de omliggende natuur, zoals het Volksbos en de Rietputten. Als er bedrijven komen kan dat ook betekenen dat er meer verkeer naartoe moet. Dat is niet goed voor de lokale dieren zoals vossen en vogels. Verschillende bedrijven en andere marktpartijen hebben inmiddels aangegeven graag hun bedrijf hier te vestigen of uit te breiden.

De AWZI en milieucategorieën

Bij de beoogde nieuwe AWZI zal ‘groengas’ geproduceerd worden. Dit wordt gedaan omdat na het zuiveren van rioolwater er zuiveringsslib over blijft. Het zuiveringsslib wordt dan omgezet naar biogas, wat vervolgens via een groengasinstallatie wordt hergebruikt als groengas. Dit draagt bij aan duurzaamheid. Hoewel het niet perfect groen is, is het beter om dit gas te hergebruiken dan het in de lucht te laten ontsnappen.

Wanneer er groengas geproduceerd wordt valt dit onder de ‘Richtlijn industriële emissies’. Een AWZI heeft dan milieucategorie 5 nodig. Dit is hoger dan de categorie 3/4 die nu is toegestaan. Wanneer er een nieuwe AWZI gebouwd wordt, dan ‘verhuist’ de milieucategorie mee. Dit betekent in de praktijk dat de oude locatie een lagere milieucategorie krijgt. Hierdoor blijft het per saldo voor Vlaardingen gelijk. Omdat alleen het deel van de AWZI dat groengas produceert onder categorie 5 valt is het volgens GroenLinks verstandig om de milieucategorie voor het terrein te splitsen. Alleen het deel waar de gasproductie plaatsvindt hoort categorie 5 te krijgen. De rest van de installatie kan dan in categorie 3 en 4 blijven. Het belangrijkste argument voor GroenLinks is dat we niet het risico lopen dat er over 40 jaar een ander meer vervuilende categorie 5 bedrijf zich hier vestigt.

Geluids- en geuroverlast

Een nieuwe AWZI zal veel minder impact hebben op de omgeving. De installatie stinkt veel minder en is een stuk stiller in vergelijking met de huidige oude installatie. De zogenaamde ‘geurcontouren’, het gebied waarbinnen de AWZI te ruiken is, komen niet of nauwelijks buiten het AWZI terrein en zeker niet over de Westwijk. Dit in tegenstelling tot de oude AWZI, de huidige geurcontouren vallen wel over een deel van de Westwijk. Dat komt door nieuwe geavanceerde technologieën, zoals systemen voor het afvangen en behandelen van geur en geluidsisolatie.

Daarnaast staat een eventuele nieuwe AWZI straks onder permanente monitoring door DCMR, iets wat zeer uitzonderlijk is.

Garanties dat er geen enkele overlast komt kunnen nooit gegeven worden, maar alles wordt in het werk gesteld om de overlast zo klein mogelijk te houden.

Natuurinclusieve bouw

Bovendien biedt de nieuwe locatie mogelijkheden voor natuurinclusieve bouw. Hierdoor kunnen inheemse planten op verschillende hoogtes worden aangeplant, wat de biodiversiteit kan bevorderen en het gebied aantrekkelijker kan maken. Hierbij kan ecologische aansluiting worden gezocht bij omliggend groen zodat deze groengebieden beter met elkaar worden verbonden.

Waterkwaliteit en uitdagingen

Nederland staat voor een uitdaging op het gebied van waterkwaliteit. Slechts 1 procent van het water krijgt het predicaat “goed”. Ook de wateren rondom Vlaardingen zijn van slechte kwaliteit. In 2027 moet Nederland voldoen aan strengere eisen voor de waterkwaliteit, de zogenaamde ‘Kaderrichtlijn Water’ (KRW). De huidige slechte waterkwaliteit heeft ernstige gevolgen voor de natuur, met een afname van macro-organismen in het water als een zorgwekkend symptoom. Deze organismen zijn essentieel voor gezonde ecosystemen en biodiversiteit. Door de bouw van een nieuwe AWZI kan aan strengere eisen voor waterkwaliteit worden voldaan dan bij renovatie van de verouderde installatie. Dit betekent dat het gezuiverde water aan de KRW-normen kan voldoen en binnen de strengere ‘bromaatnormen’ blijft. Dit opent de mogelijkheid om het gezuiverde water naar de Rietputten te leiden, en van daaruit naar de Krabbeplas. Dit kan de watercirculatie verbeteren en bijdragen aan een gezonder ecosysteem. Het verminderen van blauwalg is een van de potentiële voordelen van deze verbeterde waterkwaliteit.

Nieuwe technieken

De nieuwe AWZI zal in de basis een biologische zuivering worden. Bij een biologische zuivering wordt het water gezuiverd door bacteriën die in het slib zitten. Dat is de meest energiezuinige zuivering. De nieuwe zuivering in Vlaardingen is een relatief grote AWZI. In de toekomst kunnen er daardoor nieuwe technieken worden toegevoegd aan de installatie. Het Hoogheemraadschap werkt mee aan onderzoek en innovatie in het zuiveringsproces. Wanneer een techniek ver genoeg is ontwikkeld kan deze mogelijk worden toegepast op de hele zuivering.

Besluit

Tijdens de raadsvergadering van 12 oktober 2023 zal de raad een besluit nemen over het al dan niet bouwen van een nieuwe AWZI. Het is van groot belang dat de gemeenteraad de voors- en tegens afweegt en de bredere regionale impact overweegt bij het nemen van hun besluit over dit cruciale project.