_______________________________________________________________________
Voorzitter,
Gisteren heb ik iets belangrijks geleerd: wippen is namelijk belangrijker dan winnen. Deze tegeltjeswijsheid moest even bezinken, dat moet ik bekennen. Maar het klopt wel! Dankzij het wippen van tegels hebben we met elkaar, als stad, iets positiefs bereikt: de omgeving is iets groener, iets levendiger. Dat onze gezamenlijke inspanningen, naast een mooi tegeltje, hebben geleid tot een mooie vierde plek bij het NK tegelwippen voor gemeenten, is daarmee eigenlijk niet relevant. Al is de wetenschap dat we in Vlaardingen beter wippen dan in Schiedam, toch ook wel lekker.
Voorzitter, er is meer goed nieuws: de begroting laat zien dat we er financieel goed voor staan. We hebben een solide basis met ruimte om de komende jaren in onze stad te investeren. In mensen en in groen. En dit is hard nodig: we staan voor grote opgaven. De welwillendheid van de raad om daadkracht te tonen en de daarbij horende investeringen in Vlaardingen te doen, zijn reden tot optimisme.
Maar voorzitter,
Vlaardingen is geen eiland, wat er in de rest van Nederland en in de rest van de wereld gebeurt, raakt ons ook. De uitbraken van corona en vogelgriep laten zien dat we niet los staan van de natuur. De stikstofcrisis, het woningtekort en een krakende zorg laten zien dat we problemen te lang voor ons uit hebben geschoven. We zien toenemende armoede door hoge inflatie en een oneerlijke verdeling van welvaart. We zien dagelijks de gevolgen van de klimaatcrisis: overstromingen, bosbranden, droogte. We zien dat populaties aan dieren in rap tempo kleiner worden en dat soorten uitsterven.
Voorzitter,
Vlaardingen kan al deze problemen niet oplossen. Ik wou dat ik de aarde kon helen met de woorden: 'Terra reparo' . Helaas, zoals jullie kunnen zien heb ik geen litteken in de vorm van een bliksemschicht op m’n voorhoofd. Dit alles betekent echter niet dat we wegkijken, we moeten doen wat we kunnen. De praktijk vraagt erom dat we daar moeten compenseren waar de landelijke overheid tekort schiet.
Een paar voorbeelden:
Armoede en Energietransitie
• We investeren in het aanpakken van schulden en armoede en in een energietransitie die rekening houdt met mensen met een kleinere beurs. We moeten vertrouwen geven aan mensen in de bijstand, het coalitieakkoord voorziet mogelijkheden tot vertrouwensexperimenten. In Vlaardingen moeten we daarmee aan de slag. Graag een beschouwing hierop vanuit het college.
• Ik zie graag dat we als stadsbestuur nog vaker de regie pakken in de energietransitie. Dit niet overlaten aan energiereuzen, maar het juist lokaal gaan organiseren, bijvoorbeeld door kleine energiecorporaties op wijk of zelfs straatniveau te stimuleren en faciliteren. Daarmee geef je meer mogelijkheden en kracht aan onze inwoners en verminderen we afhankelijkheid van de markt. Volgens mij bieden de wijken die de komende tijd van het gas gaan hiervoor verschillende mogelijkheden.
Wonen
• We bouwen nieuwe woningen: sociaal, betaalbaar, duurzaam en natuurinclusief. Daarbij moeten we ervoor zorgen dat onze woningen niet worden opgekocht en vervolgens tegen zeer hoge prijzen worden verhuurd. Als de landelijke politiek verzuimt dit te verbieden. Dan moet Vlaardingen dit zo snel mogelijk opvangen middels een strenge zelfbewoningsplicht. Graag een toelichting op de stand van zaken hierover van de wethouder.
Vluchtelingen
• We bieden ontheemde Oekraïners een thuis. GroenLinks blijft zich inspannen om mensen die op de vlucht zijn voor oorlog, geweld en de gevolgen van de klimaatcrisis een thuis te bieden. Vlaardingen blijft voldoen aan haar taakstelling en wellicht kan er zelfs een tandje bij. Andere gemeenten kunnen namelijk de neiging om moeilijke besluiten te ontlopen maar niet onderdrukken. De landelijke overheid komt al jaren niet tot structurele oplossingen. De gisteren aangekondigde asielwet, waarbij gemeenten geld krijgen om mensen op te vangen, versterkt mijn beeld, dat de opvang van deze mensen te weinig van doen heeft met solidariteit. We maken er een geldkwestie van. De maatregel maakt het namelijk voor minder kapitaalkrachtige gemeenten aantrekkelijk asielzoekers op te nemen zodat rijkere gemeenten gevrijwaard blijven van die plicht. Een ontwikkeling waar we in Vlaardingen zeer kritisch naar moeten kijken.
Ecologische- en klimaatcrisis
Voorzitter, als eindbestemming van dit betoog wil ik u en mijn collega’s in de raad meenemen naar Sharm-El-Sheikh. Een badplaats op het Egyptische schiereiland Sinaï, aan de monding van de Golf van Akaba, gelegen tussen de Sinaïberg en de Rode Zee. Deze plek staat bekend om een rijk zeeleven en honderden koraalriffen, schitterend. Hoe treurig is het dat koraalriffen in rap tempo afsterven. De verwachting is dat tegen het jaar 2100, 75% van de koraalriffen in Egypte verdwenen zullen zijn. Een armere wereld voor ons allemaal. Voorzitter, dit komt door ecologische- en klimaatcrisis. Een crisis die existentieel van aard is. Voor alle mensen op aarde, dus in Vlaardingen en ver ver daarbuiten. Niet alleen voor ons in het hier en nu, maar ook voor generaties na ons. We mogen hierbij ook alle in het wild levende dieren niet vergeten: van kleine kriebelige insecten tot grote charismatische landzoogdieren.
Voorzitter,
Deze crisis is echter ook een sociale crisis. De verwoestende overstromingen in Pakistan zijn daar een zeer recent voorbeeld van. Ze onderstrepen het onrecht dat ten grondslag ligt aan klimaatverandering – dat de mensen die er het minst aan hebben bijgedragen, vaak degenen zijn die het meest lijden. We hebben daarom een gevoel van verantwoordelijkheid nodig en bovenal solidariteit, dit geldt ook voor ons, in Vlaardingen.
Gelukkig zetten we de nodige stappen richting een groenere, klimaatadaptieve stad. Het mooie van het vergroenen is dat het een direct positief effect heeft op biodiversiteit en klimaat. Dankzij de aangekondigde forse investeringen wordt onze stadsnatuur sterk verbeterd. De stadsecoloog, een lang gekoesterde wens van GroenLinks, gaat binnenkort aan de slag en er komt meer groen waarbinnen ecologie en biodiversiteit het uitgangspunt worden. Alleen zo kunnen we het tij in Vlaardingen keren en de teruggang aan dieren, vogels, insecten een halt toe roepen. Om dit toekomstbestendig te waarborgen ben ik van mening dat we natuur of natuurgebieden in en rond onze stad, rechten moeten toekennen.
Rechten voor de natuur
Want voorzitter, het toekennen van rechtspersoonlijkheid aan entiteiten van natuur zoals een bos, of een waterpartij kan bijdragen aan het behoud van biodiversiteit. Denk bijvoorbeeld aan de Vlietlanden. Bij besluitvorming zit de natuur namelijk nooit zelf aan tafel. In de huidige situatie wint economisch belang het meestal van het ecologisch belang. Wanneer een natuurentiteit rechtspersoonlijkheid krijgt, betekent dit dat wij die entiteit gaan beschouwen als een juridisch subject in plaats van juridisch object. En dat is een heel ander uitgangspunt, de intrinsieke waarde van natuur wordt hiermee gewaarborgd.
Voorzitter,
Al met al laat deze begroting zien dat we toewerken naar een groenere en socialere stad. Al zie ik ook genoeg dat anders kan, beter kan. Dat is wellicht de vloek van de progressieve politicus. Als persoon ben ik ook competitief ingesteld, ik zie het recente NK tegelwippen als een mooie metafoor voor waar we staan als stad: we werken op positieve wijze samen aan het verbeteren van Vlaardingen, maar we zijn er nog niet. Stiekem wil ik eigenlijk ook gewoon winnen met wippen.
Dank u wel.